“Ieder zijn vak”, stelt Rob Zijlstra, journalist Justitie & Politie bij het Dagblad van het Noorden. Hoor en wederhoor over ‘De Journalist als rechercheur’ bewijst na een interessant discussie-uur: Publiciteitsbelang versus Opsporingsbelang –> tot elkaar veroordeeld maar niet ontvankelijk verklaard. (zie videoverslag: www.noorderperssocieteit.nl/events/20091207)
Een vermakelijk twistgesprek tijdens de laatste bijeenkomst in 2009 van de NoorderPersSoci�teit. Voorlichters Pieter van Rest (OM) en Pieter Boomsma (Regiopolitie Groningen) kruisen verbaal de degens met �misdaadjournalisten� Mick van Wely (Dagblad van het Noorden) en Peter Steinfort (RTV Noord).
Intrigerend, want de overeenkomsten lijken manifester dan de verschillen. Van Wely zocht het ter voorbereiding nog eens op: �Rechercheren is onderzoeken, controleren, navorsen. Dat is zowaar de functie van journalistiek in de samenleving!�
Journalisten moeten niet willen oplossen vindt Van Wely�s collega Rob Zijlstra. �We beschikken simpelweg over te weinig machtsmiddelen om dat te kunnen. We moeten het ook niet willen.� (TIP: lees Zijlstra�s even fijnzinnige als pijnlijke blogs over het menselijk verhaal in het verdachtenbankje op www.zittingszaal14.nl).
�Journalisten kennen geen beperkingen als gevolg van strafrecht en strafvordering. Ze hebben alle vrijheid om out-of-the-box te denken�, spreekt Martin Sitalsing, korpschef Twente, in het introductiefilmpje. Bij zijn aantreden deed hij vette krantenkoppen drukken met het voornemen om journalisten als strategisch analist bij het politiekorps aan te stellen. Opnieuw lijkt boeven vangen en primeurtjes stelen tot dezelfde branche te horen �
Maar nee. Dagbladverslaggever Paul Bosman wakkert het vuurtje weer aan: �Soms lijkt het wel of politiemensen te weinig tijd hebben of vrijmaken om onderzoek te verrichten. Journalisten ontdekken interessante dingen door gewoonweg losse eindjes op te pakken die het opsporingsteam laat liggen.�
Volgens van Rest kan het journaille simpelweg niet neutraal over zaken oordelen: �Jullie kennen niet alle feiten en dus niet de gehele context. Wij moeten alle belangen wegen. En dus kunnen we in veel gevallen geen openheid betrachten.�
Boomsma: �Onze taak � het grootste belang � is de zaak zo volledig mogelijk voor de rechter te brengen. Die moet zo zuiver mogelijk kunnen beslissen: dader of niet.�
Communicatienestor Ben Warner (hoogleraar UvA, voorheen woordvoerder Gasunie) legt zijn vinger op de pijnlijke plek: �Hoe kan het zo zijn dat de ene beroepsgroep zich meer vrijheden kan permitteren dan de andere beroepsgroep. Wat zegt dat over onze samenleving?�
Zelfs dat ene succesje dat Van Wely in het slotwoord memoreert, waarbij een verdachte binnen twee uur in de kraag kon worden gegrepen dankzij samenwerking, blijkt geen brug naar wederzijds vertrouwen en een Coalition against Crime.
Gelukkig maar: Ieder zijn vak!